Het Marskramerpad

Dag 6, Amersfoort naar Hollandse Rading, 04-09-2023

 

Even een dag tussendoor wandelen, het lukt nu niet meerdere dagen achter elkaar te lopen door een drukke agenda.

Vanmorgen met de tram naar Utrecht en vandaar met de trein naar Amersfoort Centraal, een tocht van 23 km voor de boeg. Het weer is prachtig, komende week gaat er een hittegolf komen maar deze manadag was het heerlijk wandelweer. De tocht gaat nagenoeg helemaal door bossen met voldoende schaduw.

Ik kwam aan bij de tram en de tram binnen 1 minuut, dat ging ook met de trein zo, ik was in een mum van tijd in Amersfoort.

 

Vanuit het station ga je direct naar de achterzijde en loop je erst langs de oude werkplaatsen van de spoorwegen, nu een broedplaats voor vele bedrijfjes en voor evenementen.

 

 

Na dit gedeelte met het Ketelhuis, de Smederij, de Seeinwachter en de Machinist (allemaal namen van gebouwen) duik je redelijk snel de bossen in. Amersfoort heeft een bosbad en dat is de richting van de wandeling. Het bosbad ligt in het voormalige landgoed Birkhoven, een prachtig gebied waar ik niet eerder was. Meestal gaat een tocht vanuit Amersfoort tussen de Dierentuin en de spoorlijn door, maar dit landgoed ligt achter de dierentuin.

Op dit landgoed is ook een openluchttheater, een grote bosvijver en een Pinetum. Hieronder foto's van het openluchttheater en de bosvijver, het zal daar druk worden de komende hete dagen.

 

 

En dan het Pinetum, dat een verzameling van naaldbomen is. Het Pinetum (maar ook het bosbad en de bosvijver) is aangelegd in de dertigerjaren van de vorige eeuw als werkverschaffings project.

Op een opppervlakte van 1,5 hectare weren ongeveer 100 soorten naalbomen geplant, afkomstig uit alle delen van de wereld. De bomen staan in groepjes van 3, per werelddeel van herkomst.

Niet alle bomen overleefden ons klimaat in de arme grond van Birkhoven. In Nederland zijn maar 7 Pineta te vinden.

 

 

Het is een prachtige tijd om te wandelen, net voor de herfst, alles is nog groen en de heide bloeit.Door de bossen kom ik bij de heidevelden in de buurt van Soest.

 

 

En denkend aan Soest en de Soeterduinen kom je bij de "korte duinen", een wat kleinere zandverstuiving net voor de weg van Soestbergen naar Soest. Bij de weg van Soeterberg naar Soest ligt vlakbij de spoorlijn het restarant Soeterduinen, een mooie stopplaats voor vele wandelaars en fietsers. Hier even een pauze genomen voor koffie en een tosti. Hieronder de "korte Duinen".

 

 

Na deze rust verder met de tocht. Doordat we beest een wat nattere zomer hebben gehad zie je het mos in het bos ontzettend groots en als een bed om op te slapen, niet dat dat lekker zal liggen maar het is zo mooi groen en ziet er zo zacht uit.

 

 

Even later kom ik bij de "lange Duinen" een grote zandverstuiving tegen Soest aan. Toevallig kom ik langs de plek waar we vorige jaar met ons gezin een fotoshoot hebben gemaakt, ook op een zonnige dag.

 

 

En heerlijk wandel ik verder richting Den Dolder. Den Dolder bekend van de Willem Arntzhoeve, over dat terrein gaat ook de wandeling.

 

In 1905 koopt de Stichting Willem Arntsz uit Utrecht gronden aan voor de bouw van haar 'buitengesticht'. Drie jaar later start de bouw van de nog steeds bestaande boerderij aan het Boerderijlaantje. Vervolgens wordt de hoofdas met functionele gebouwen aangelegd én een tiental paviljoens voor in totaal 456 patiënten. Deze fase wordt in 1912 afgerond. In de periode 1929-1931 wordt het complex uitgebreid en ontstaat er plek voor ruim 800 patiënten.

In de beginperiode is er nog geen gemeentelijke riolering. Daarom worden alle gebouwen van de Willem Arntsz Hoeve aangesloten op een eigen rioolnet, dat eindigt in een 'faecaliënreservoir'. Van hieruit wordt de rioolinhoud verpompt naar zogenoemde vloei- velden om te bezinken. Een systeem van prefab betonnen goten op dijkjes, voorzien van afsluiters om de afvoerrichting te sturen, zorgt voor een optimale verdeling.

Met het bevloeien van de schrale zandgrond, wordt de vruchtbaarheid ervan bevorderd. De vloeivelden worden benut als bouwland voor voederbieten en als moestuin voor kool, rabarber, andijvie en witlof. Later wordt dit gebied voornamelijk gebruikt als grasland. 

De vrouwelijke patiënten houden zich bezig met planten, onkruid wieden en oogsten. Mannen worden ingezet voor houthakken en zwaarder werk op de boerderij. In die periode ziet men deze vorm van arbeidstherapie als een effectieve bijdrage aan de behandeling van de 'krankzinnigen'.
 

Inmiddels is de riolering van dit gebied allang aangesloten op het plaatselijke rioolnet. De restanten van de dijk jes met verdeelgoten en enkele afsluiters zijn nog steeds in het landschap zichtbaar.

Ik heb ze gezien en op de foto gezet.
 

 

 

 

Verder door de mooie bossen naar Hollandse Rading, een klein dorpje maar met een station waar twee keer per uur een trein vertrekt richting Utrecht. Bij het staion is een soort snackbar. Ik wist dat en verheugde me op een fleseje koud water, maar helaas op maandag en dinsdag gesloten. Gelukkig hadden de spporwegen een watertappunt met lekker koud kraanwater. Met waterzak hiermee gevuld en zo kwam ik de wacht tijd van 20 minuten wel door.

De spoorlijn van Hollandse Rading die loopt van Hilversum naar Utrecht is een rijksmonument.

 

In 1874 begon de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschapij met de aanleg van het baanvak Hilversum-Utrecht Maliebaan, als zijtak van de Oosterspoorlijn Amsterdam-Amersfoort-Zutphen. In 1938 werden er betonnen bovenleiding­portalen ontworpen door ingenieur J.L.A. Cuperus. Deze werden vanaf 1941 gemonteerd en zorgen nu nog steeds voor de elektriciteit op het baanvak, vanaf de spoorwegovergang aan de Oude Amersfoortseweg in Hilversum tot aan Utrecht bij het zwembad Blauwkapel.

Er werd destijds gekozen voor beton vanwege metaalschaarste. Op het baanvak komen open en gesloten bovenleiding­portalen voor. De open portalen bevorderen het zicht op de seinen. De gesloten portalen zorgen voor de bevestiging van extra spankabels. De "gotische bogen" zijn beeldbepalend voor de spoorlijn van Hilversum naar Utrecht. Altijd weer een prachtig beeldbepalend monument.

 

 

En zo was het weer een mooie en bijzondere dag met weer vele nieuwe beziens- en wetenswaardigheden te hebben meegemaakt.